Biobest

Biobest vervangt chemische pesticiden door natuurlijke vijanden in de tuinbouw en sierteelt

"Onze hommels zijn flying doctors die een preventieve behandeling tot bij aardbeiplanten brengen om ze resistent te maken tegen schimmels."

Herman Van Mellaert, Business Development Director

Begin 1987 ging Biobest van start als initiatief van een veearts in Westerlo. Dokter De Jonghe was gepassioneerd door hommels en er rotsvast van overtuigd dat deze diertjes goede verstuivers zouden zijn in de tomatenteelt onder glas. Dit zou leiden tot betere bestuiving, betere vruchten en meer opbrengst. 25 jaar geleden was hij de absolute pionier van de commerciële hommelkweek. Hommels voor bestuiving zijn vandaag nog steeds internationaal een zeer gegeerd product. Voor het eerst werden insecten gezien als bondgenoten in voedselproductie, een hele omwenteling. Dr. De Jonghe kreeg eerst veel bijval bij Vlaamse tomatentelers, en snel vond het succes ook haar weg naar het buitenland.

Het eerste focusgebied van Biobest werd dus 'bestuiving'. Insecten zijn echter niet zo goed combineerbaar met pesticiden, dus kon een tweede focusgebied 'biologische bestrijding' niet lang uitblijven. Na drie jaar werden ook verschillende soorten sluipwespen en mijten gekweekt ter bestrijding van allerlei plagen, maar ook lieveheersbeestjes die ingezet worden tegen bladluizen. Biobest kweekt ook nuttige nematoden (aalwormpjes) en produceert bio-pesticiden op basis van micro-organismen.

Vandaag kweekt Biobest 40 verschillende insectensoorten voor verschillende toepassingen. 33% van de omzet wordt gerealiseerd met bestuivingsoplossingen, en 66% met bestrijding van plagen.

"De oplossingen van Biobest werden het laatste decennium steeds relevanter tegen een achtergrond van steeds strengere normen in termen van voedselveiligheid, gezondheid, duurzaamheid, maar ook omwille van het fenomeen plagenresistentie."

Wereldwijd heeft Biobest 400 technische en commerciële mensen die samen met telers gaan kijken wat de meest evenwichtige en meest duurzame initiatieven zijn. Hun producten worden ook gedistribueerd door derden in zestig verschillende landen.

De werkelijke innovatie-uitdaging zit hem niet zozeer in het na-kweken en uitzetten van nieuwe insecten. Biologie vraagt een meer doordachte benadering dan 'pesticiden spuiten'. Het is niet zo dat er voor iedere plaag één insectje uit de natuur te plukken valt. Ze bedenken geïntegreerde ecosystemen van verschillende soorten om te beschermen.

"Onze mensen zijn zeer gepassioneerd met die beestjes bezig. Innovatie is zeer belangrijk voor ons."

Daarom hebben ze een zeer uitgebreide R&D-afdeling. Biobest is de ambachtelijkheid inmiddels ontgroeid. Biologische bestrijding heeft een schaalgrootte en ernst gekregen waardoor je je moet gedragen als een hightechbedrijf. "In eerste instantie zijn we alert op problemen waar biologische oplossingen voor nodig zijn. We houden de vinger aan de pols. R&D-mensen gaan kijken wat bekend is rond een plaag en eventuele natuurlijke vijanden". Maar dan begint het pas. Biobest werkt met levende organismen die worden ingezet in een ecosysteem. Het gaat dus ook over hoe je micro-organismen en insecten gaat uitzetten, verspreiden, bijvoederen, onder controle houden en evenwichtig gaat integreren tussen andere soorten. "Je levert totaaloplossingen. R&D gaat ook over hoe je die soorten op industriële schaal gaat produceren en voorradig houden zodat je altijd kan leveren".

Een mooi voorbeeld dat de complexiteit aangeeft is dat van de mijten. Dit zijn zeer kleine geleedpotigen van vaak één tiende van een millimeter groot, denk maar aan de huisstofmijt. Mijten leven van plagen. Er moet een plaag zijn alvorens mijten overleven en gedijen in een serre. Eén van de applicaties bestaat dus uit het gecontroleerd bewerken van stuifmeel opdat er een legertje mijten in de serre permanent paraat is in afwachting dat er een plaag uitbreekt. "Onze markt bestaat uit biotelers, maar de meeste omzet draaien we bij "geïntegreerde telers". Ze werken niet vanuit een dogmatische, maar eerder vanuit een pragmatische opvatting. Concreet zijn dat bedrijven die de chemische bestrijding (nog) niet afzweren. Ze werken zoveel mogelijke biologisch, maar wanneer het echt niet anders kan, doen ze beroep op conventionele producten".

Een recente ontwikkeling die tot de verbeelding spreekt zijn hun 'flying doctors': hommels die geneesmiddelen tot bij de vrucht van gewassen brengen. In hommelnesten plaatsen ze een poort met poeder dat door uitvliegende hommels wordt meegenomen in de serre. Het poeder is een biologisch bestrijdingsmiddel tegen botrytis, beter bekend als grijze schimmel. Botrytis is een hardnekkige plaag in de aardbeienteelt. De hommels maken hun landing op de bloemen van de aardbeiplanten en behandelen de bloemen met de sporen van een onschadelijke schimmel. Eigenlijk is het een onschadelijke schimmel die de vrucht bezet en die de verspreiding van de schadelijke schimmel tegengaat.

"De 'flying doctors' zijn een biologisch alternatief voor een chemisch bestrijdingsmiddel dat vaak 10 tot 15 keer per jaar wordt gebruikt in de aardbeienteelt."

"Het is een product waar we heel fier op zijn, want het illustreert exact wat we nastreven. We creëren niet alleen markt, maar nemen ook marktaandeel in door conventionele behandelingen te vervangen door biologische oplossingen. Er is nog een enorm onontgonnen terrein voor toepassingen in openlucht en openbaar groen. We denken niet meteen aan grote agro-industrie zoals graan en soja, maar eerder aan fruit en bessenteelt. Ook bij de sierteelt krijgen we meer voet aan de grond. Wij zijn gelukkig dat we in een markt opereren waar nog heel veel groei voor ons ligt".