Carbstone

Per jaar produceert de (inox)staalindustrie in België meer dan 500.000 ton staalslakken als bijproduct. Gespecialiseerde bedrijven – waaronder Orbix – verwerken de slakken in opdracht van de staalindustrie om er opnieuw staalresten uit te winnen. “In de jaren 1990 werden de slakken na ontijzering gestort. Nu maken we er bouwstenen of carbstones van.”

In 2004 ontdekte het recyclagebedrijf Orbix dat de fijnste restfracties van slakken verharden onder invloed van CO₂ en water. “Dat is een natuurlijke proces, gebaseerd op de zogenaamde carbonatatie van het calciumoxide, waardoor calciumcarbonaat ontstaat”, vertelt Dirk Van Mechelen, hoofd Onderzoek en Ontwikkeling bij Orbix. “Calciumcarbonaat is een binder die poriën kan opvullen. Zo kun je een performant en hard bouwmateriaal creëren, waarvan je bakstenen, straatklinkers, tegels en dakpannen kunt maken.”

De markt op

Onderzoek en ontwikkeling in samenwerking met de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) leidde tot een gepatenteerd proces en de oprichting van Carbstone Innovation in 2009. “Het proces van carbonatatie is vrij eenvoudig, maar we hebben toch bijna tien jaar nodig gehad om de basistechnologie op punt te stellen. In 2013 hebben we een pilootplant gebouwd in Farciennes, nabij Charleroi, om grotere blokken te kunnen produceren. Want met kleine blokjes overtuig je de industrie niet.”

In 2016 sloot Carbstone Innovation het eerste commerciële contract, met de RuwBouwGroep CRH uit Nederland. “Wij beperken ons tot het leveren van de grondstof. De RuwBouwGroep produceert de stenen zelf in haar fabrieken. De bouwmarkt is zeer concurrentieel, vandaar dat we een beroep doen op een bedrijf met de juiste kennis om de carbstone in de markt te zetten.” Van Mechelen verwacht een commercieel sneeuwbaleffect. “In 2017 willen we een productie-installatie opzetten voor de Belgische markt. Tegelijk ontwikkelen we een licentiemodel om de technologie wereldwijd te kunnen commercialiseren.”

Geen kwaliteitsverlies

De kwaliteit en eigenschappen van carbstones zijn dezelfde als die van bestaande bouwstenen. “Klanten merken het verschil niet”, benadrukt Van Mechelen. “Maar de carbstone is uiteraard veel milieuvriendelijker. Niet alleen recycleren we de volledige restfractie van staalslakken, we capteren daarbij ook het broeikasgas CO₂. De voetafdruk van carbstones ligt 600 kilogram CO₂/ton lager dan die van conventionele betonsoorten.”

“De innovatie hangt uiteraard ook samen met economische motieven. Het storten van afvalstoffen kost veel geld. We gingen dus op zoek naar een nuttige toepassing. Carbonatatie gebeurt zonder de toevoeging van kostbare bindmiddelen zoals cement, wat een fikse kostenbesparing inhoudt.”

Eindeloze lijst toepassingen

Carbstone Innovation heeft de laatste jaren niet stilgestaan. “Naast de carbstone ontwikkelden we verschillende andere toepassingen”, aldus Van Mechelen. “Zo gebruiken we het residu van staalslakken in toplagen van asfaltwegen, als vulstof ter vervanging van kalksteenmeel en als granulaten in beton. We zitten ook in de eindfase van het onderzoek naar toepassingen voor kunststof. Door die variatie aan eindproducten kunnen we 100 procent van de restfractie hergebruiken. De afgelopen tien jaar hebben we geen ton meer hoeven te storten. We onderzoeken momenteel of de technologie van carbonatatie ook toepasbaar is op andere grondstoffen, zoals bodemassen, non-ferroslakken en andere minerale afvalstoffen.”

DUURZAAMHEIDSWINST IN CIJFERS

► 100 procent recuperatie van metaalslakken.

VOORDELEN

► Staalslakken worden volledig hergebruikt → het metaal gaat terug naar de staalfabriek en van de restfractie worden gevelstenen en andere bouwmaterialen gemaakt.