Ecodesign spoort samen met de circulaire economie. Producten en diensten moeten zo ontworpen worden zodat ze functioneren binnen een circulaire economie.
Ecodesign brengt een levenscyclusaanpak tot bij de de designers met als doel de impact van het product of dienst op het milieu zo laag mogelijk te houden.
De milieu-impact van een product aanpakken gaat verder dan het zoeken naar ecologische materialen. Een product heeft veel meer dimensies dan materiaal alleen en op al deze vlakken zijn er duurzame interventies mogelijk.
De circulaire economie richt zich op een maximale herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en een minimaal waardeverlies.
De meeste beslissingen die invloed hebben op het product zelf, situeren zich in de ontwerpfase. Het levenscyclus-scenario gebaseerd op het 'Lifecycle Design Strategy-wheel (LiDS-wheel), is een tool om alle dimensies in kaart te brengen. Dit scenario is opgebouwd uit 8 stappen die een product doorloopt tijdens zijn levenscyclus.
FUNCTIE
Ga op zoek naar de optimale functievervulling van een behoefte. Herzie deze optimale functievervulling regelmatig en stem deze af op de veranderende marktvraag.
Grondstoffen
Gebruik geen energie-intensieve en schadelijke materialen.
Materiaalefficiëntie
Pas de juiste materialen zo efficiënt mogelijk toe.
Productie
Pas low-impact productietechnieken toe en reduceer het aantal stappen.
Distributie & Verkoop
Minimaliseer het gewicht en het volume van product en verpakking.
Optimaliseer de logistiek en distributieplannen zodat transportafstanden zo kort mogelijk zijn en kies indien mogelijk voor lokale leveranciers.
Kies bovendien voor milieuverantwoorde transportmethoden zoals het transport over het water of per spoor.
Hoe lager het gewicht en het volume van het product, hoe lager het brandstofverbruik tijdens de transportfase.
Maximaliseer de hoeveelheid product per volume.
Ontwerp uw product als demonteerbaar. Dit kan een positief effect op het volume van het producten hebben en zal later in de afdankingsfase van het product de recyclage bevorderen.
Zorg ervoor dat lucht of water onttrokken kunnen worden aan producten.
Kies voor milieuverantwoorde verpakkingen met een lage milieubelasting.
Zorg voor een zo zuinig mogelijk materiaalverbruik bij het verpakken.
Kies voor verpakkingen die sterk genoeg zijn zodat tijdens opslag en transport geen extra verpakking meer nodig is om ze bijvoorbeeld te stapelen.
Door af te stemmen met klanten en leveranciers over de verpakkingsbehoefte en -mogelijkheden kan het bedrijf meer milieuverantwoord omgaan met verpakkingen. Zo wordt er misschien op termijn voor een retourverpakking gekozen of vinden herbruikbare verpakkingen sneller hun weg.
Gebruik
Hou rekening met de milieu-impact van het verbruik van hulpstoffen zoals energie en water.
Levensduur verlengen
Zorg ervoor dat het product een lange levensduur heeft.
Informeer de klant over het nodige onderhoud van het product. Zorg dat reparatie van het product en zijn onderdelen mogelijk is door het product modulair op te bouwen. Kijk ook naar de ecodesign strategieën mbt de functie voor meer info over modulariteit.
De aankoop van een nieuw product zou financieel niet aantrekkelijker mogen zijn dan de reparatie.
Zorg dat de modegevoeligheid van het product niet in contrast staat met de levensduur van het product. Producten met een relatief lange levensduur worden best niet modegevoelig ontworpen. Door modulariteit kan men alsnog een persoonlijke toets aan het product geven.
De gebruiker-productrelatie kan versterkt worden door de klant zoveel mogelijk te betrekken bij het ontwerp en de klant de mogelijkheid te geven om een persoonlijke toets te geven aan het product. Door een emotionele band te creëren, zal de gebruiker minder snel geneigd zijn het product te vervangen en beter voor zijn product zorgen.
End-of-Life
Ontwerp producten volgens het principe 'Design for Disassembly'.
Hierbij worden producten ontworpen die snel en makkelijk demonteerbaar zijn met het oog op hergebruik en recyclage van de componenten.
Eenvoudige en snel te demonteren verbindingspunten hebben de voorkeur. Gebruik zo weinig mogelijk permanente verbindingen. Zorg bovendien dat de verbindingspunten gemakkelijk identificeerbaar en bereikbaar zijn.